گزارش کتاب تاریخگزارش کتاب تاریخ

۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «وهابیت» ثبت شده است

سفارت حیدرعلی خان شیرازی به مصر و حکایت دفع فتنه وهابیه به امر شاه ایران

برگی از منشات قائم مقام فراهانی

ماجرای سفارت حیدرعلی‌خان شیرازی از سوی فتحعلی‌شاه یا عباس میرزا نزد محمدعلی پاشای مصر، در سال ۱۲۳۵ق./۱۸۱۹م. (به نقلی ۱۲۳۶ /۱۸۲۰) از رویدادهای تاریخی است که گزارش پراشتباهی از آن در منابع تاریخ قاجار بازتاب و تکرار یافته و گاه به پژوهش‌های جدید هم راه یافته است. در گزارش تاریخ‌نگاران قاجاری، حیدر علی خان شیرازی به مصر رفت و پیام ناراحتی و خشم شاه ایران را از نا امنی حاصل از حضور آل سعود در نجد به گوش محمد علی پاشا والی مصر رساند و او تحریک و تشویق شد تا با آل سعود بجنگد و نیرویی برای نابودی آل سعود به نجد فرستاد که به تصرف درعیه پاییتخت سعودیان انجامید. در یادداشتی که در پی می‌آید، خواهیم دید که سفر حیدر علی به مصر حدود دو سال پس از سقوط آل سعود به دست قوای مصری صورت گرفته و ماموریت او نیز تحریک محمد علی پاشا برای جنگ با وهابیان نبوده است. 

[... ادامه مطلب]

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
کامران محمدحسینی

نخستین گزارش‌های غربیان از یورش آل سعود و وهابیان به کربلا در سال ۱۲۱۶قمری

حمله وهابیان به کربلا، در سال ۱۸۰۲/۱۲۱۶ و تخریب بارگاه امام سوم شیعیان، از منظر ایرانیان، معنای مذهبی آشکاری داشت و بخشی از خاطره ناخوشایند ایرانیان از وهابیت را شکل داد،‌ رویدادی که تا کنون کمتر مورد بررسی دقیق تاریخی قرار گرفته و چند و چون آن میان روایات متفاوت و گاه ناسازگار منابع پنهان است.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
کامران محمدحسینی

انگاره شباهت وهابیت و نهضت اصلاح دینی در آثار خاورشناسان

«برای فهمیدن باید به طبقه‌بندی بپردازیم و امور ناآشنا را می‌توانیم فقط بر حسب امور آشنا طبقه‌بندی کنیم ». [1]

 شاید به همین دلیل بود که خاورشناسانی که در سده نوزدهم میلادی برای نخستین بار با پدیده وهابیت روبرو می‌شدند، ناچار بودند این پدیده را در مقایسه با تجربه خودشان از نهضت اصلاح دینی اروپا بفهمند و با واژگانی که در اختیار داشتند، درباره آن سخن بگویند. همین شد که وهابیت را در مقوله رفرم دینی وارد کردند و محمد بن عبدالوهاب را با لوتر و کالون مقایسه کردند. 

در مقاله‌ای که به این یادداشت پیوست شده و در شماره دوم و سوم فصلنامه کتابگزار منتشر شده است، به اختصار این انگاره را گزارش کردم. به رغم چند ملاحظه انتقادی که درباره این انگاره در مقاله آمده، هدفم در این نوشته تنها گزارش آن و آشنا کردن وهابیت پژوهان با مسئله‌ای بود که می‌تواند موضوع پژوهش‌هایی در مقولات دین‌پژوهی و تاریخ ادیان باشد.

انگاره شباهت وهابیت و نهضت اصلاح دینی در آثار خاورشناسان 

فصلنامه کتابگزار - شماره دوم و سوم


[1] . بینش‌های علم سیاست، کوئنتین اسکینر، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران، انتشارات فرهنگ جاوید. ص۱۱۲

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
کامران محمدحسینی

نخستین نگاشته‌های غربیان در تاریخ وهابیان

 

 

نقدی بر یک مقاله از کتاب مجموعه مقالات و مطالعاتی در تاریخ و اندیشه وهابیت، نوشته محمدحسین رفیعی، منتشر شده در سال ۱۳۹۳ و معرفی چند کتاب از قدیم‌ترین نوشته‌های غربیان در باب تاریخ وهابیان.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
کامران محمدحسینی

توصیف وهابیان در سفرنامه علی بیک عباسی، اروپایی سفر کرده به مکه در سال ۱۸۰۷

نگاهی به سفر دومینگو بادیا ای لبلیچ، خاورشناس اسپانیایی که در ابتدای سده نوزدهم میلادی با نام مستعار علی بیک عباسی به مکه سفر کرد و مشاهداتش از وهابیان از نخستین گزارش‌ها درباره آنان است

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
کامران محمدحسینی