برگی از منشات قائم مقام فراهانی

ماجرای سفارت حیدرعلی‌خان شیرازی از سوی فتحعلی‌شاه یا عباس میرزا نزد محمدعلی پاشای مصر، در سال ۱۲۳۵ق./۱۸۱۹م. (به نقلی ۱۲۳۶ /۱۸۲۰) از رویدادهای تاریخی است که گزارش پراشتباهی از آن در منابع تاریخ قاجار بازتاب و تکرار یافته و گاه به پژوهش‌های جدید هم راه یافته است. در گزارش تاریخ‌نگاران قاجاری، حیدر علی خان شیرازی به مصر رفت و پیام ناراحتی و خشم شاه ایران را از نا امنی حاصل از حضور آل سعود در نجد به گوش محمد علی پاشا والی مصر رساند و او تحریک و تشویق شد تا با آل سعود بجنگد و نیرویی برای نابودی آل سعود به نجد فرستاد که به تصرف درعیه پاییتخت سعودیان انجامید. در یادداشتی که در پی می‌آید، خواهیم دید که سفر حیدر علی به مصر حدود دو سال پس از سقوط آل سعود به دست قوای مصری صورت گرفته و ماموریت او نیز تحریک محمد علی پاشا برای جنگ با وهابیان نبوده است. 

[... ادامه مطلب]